Paragraaf grondbeleid
In dit onderdeel worden 5 invalshoeken van de grondexploitatie nader belicht:
- Visie op het grondbeleid in relatie tot te realiseren programma;
- Wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd;
- Analyse resultaat grondexploitatie 2018;
- Algemene inhoudelijke activiteiten gedurende het jaar 2018;
- Ontwikkelingen per complex.
Voor inzicht in het verloop van de boekwaarden en de reserves en voorzieningen grondexploitaties wordt verwezen naar de toelichting op de balans. Voor een nadere onderbouwing en toelichting wordt verwezen naar de bijlage Jaarverslag grondexploitatie 2018/Perspectiefnota 2019 horende bij deze jaarrekening.
In deze paragraaf worden de onderwerpen behandeld zoals voorgeschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Conform artikel 16 van het BBV bevat de paragraaf over het grondbeleid ten minste:
- een visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de begroting;
- een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert;
- een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie;
- een onderbouwing van de geraamde winstneming;
- de beleidsuitgangspunten betreffende de reserves voor grondexploitaties in relatie tot de risico’s van de grondexploitaties.
Visie op het grondbeleid in relatie tot te realiseren programma
Visie op het grondbeleid in relatie tot te realiseren programma
Onderdeel | Omschrijving | Achterliggend document | Status |
---|---|---|---|
a. | Visie op grondbeleid | Nota grondbeleid “Grond als basis voor regie” 2016 | Vastgesteld in raadsvergadering 24-11-2016 |
a. | Kostenverhaal | Nota Kostenverhaal 2016 | Vastgesteld in raadsvergadering 24-11-2016 |
a. | Structuurvisie | Structuurvisie 2030 | Vastgesteld in raadsvergadering 11-2012 |
b. | Wijze waarop grondbeleid wordt uitgevoerd | Beschrijving activiteiten in jaarverslag en beleidsbegroting | Vastgesteld in raadsvergadering 24-11-2016 |
c. | Actuele prognose van te verwachten resultaten grondexploitatie | 1) Jaarrekening en begroting onderdeel grondexploitatie | ad 1) Jaarlijks door gemeenteraad vastgesteld |
2) Perspectiefnota 1-1-2019 | ad 2) Vastgesteld bij jaarrekening 2018 | ||
d. | Onderbouwing geraamde winstneming | Opgenomen nota grondbeleid “Grond als basis voor regie” | Vastgesteld in raadsvergadering 24-11-2016 |
e. | Beleidsuitgangspunten inzake reserves | Nota reserves en voorzieningen 2016 | Vastgesteld in raadsvergadering 23-06-2016 |
Dit onderdeel geeft op hoofdlijnen de inhoud weer van de nota grondbeleid “Grond als basis voor regie” vastgesteld door de raad op 24 november 2016. Dit is een geactualiseerde versie van de nota uit 2010. Deze actualisatie is mede op verzoek van de raad en advies van de accountant als gevolg van de wijzigingen in de BBV regels. Per 1 januari 2016 wordt de gemeente en dan met name voor het onderdeel de grondexploitaties vennootschapsbelasting plichtig.
Doelstelling
Met de Nota Grondbeleid wil de gemeente Dronten een kader geven voor het gemeentelijk handelen op de grondmarkt bij ruimtelijke ontwikkelingen. De gemeente bevindt zich op de grondmarkt om de inhoudelijke doelstellingen te realiseren op de locaties die daarvoor ruimtelijk zijn bestemd.
De hoofddoelstelling voor grondbeleid in Dronten is het tijdig en tegen aanvaardbare offers stimuleren en bevorderen van gewenste veranderingen in het grondgebruik om zodoende adequaat te kunnen inspelen op veranderende maatschappelijke behoeften.
Het grondbeleid is faciliterend voor het (ruimtelijk) beleid van de gemeente. Van belang is dat grondbeleid geen doelstelling op zich is, maar een instrument om andere gemeentelijke beleidsdoelstellingen te realiseren. Aan het grondbeleid liggen aldus ruimtelijke en sectorale doelstellingen ten grondslag:
- Volkshuisvestelijk: het maximaal tegemoet komen aan de woonwensen van de huidige bevolking en het maximaal inspelen op de ontwikkelingen op de woningmarkt;
- Sociaal economisch: het realiseren van een optimaal vestigingsklimaat zowel voor ondernemers als voor werknemers, met aandacht voor duurzaam ondernemen en het versterken van de werkgelegenheid;
- Ruimtelijk: het behouden van basiskwaliteiten en het versterken van het imago van de gemeente;
- Welzijn: het zorgdragen voor voldoende en kwalitatief goede maatschappelijke voorzieningen.
- Financieel: het behalen van een stabiele financiële positie van de gemeente en waar mogelijk de waardevermeerdering van de grond te laten toekomen aan de gemeenschap.
- Recreatie en toerisme: het stimuleren van de ontwikkeling van het toeristische recreatieve product van Dronten door onder meer het faciliteren van haalbare initiatieven.
Wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd
Wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd
Kaders
Daarnaast wordt grondbeleid in de gemeente niet alleen beïnvloed door de (ontwikkelingen in de) gemeente zelf (zoals de structuurvisie 2030), maar ook door de ontwikkeling en regelgeving vanuit Europa, de rijksoverheid en de provincie.
Het wettelijke kader voor het opstellen van gemeentelijk grondbeleid wordt ondersteund door een aantal instrumenten geregeld in de Wet ruimtelijke ordening ,de Onteigeningswet, de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) en de Wet Markt en Overheid. (deze instrumenten worden in 2019 onderdeel van de Omgevingswet). De financiële kaders zijn opgenomen in het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten (BBV) en de Financiële verordening ex. art 212 van de Gemeentewet.
Het beleid
De gemeente kiest bij nieuwe ontwikkelingen voor het voeren van een faciliterend grondbeleid waarbij de gemeente haar regierol kan vervullen door het aangaan van een samenwerkingsverband met een marktpartij met eventueel een gezamenlijke grondexploitatie.
Hoe de gemeente deze rol bij een integrale gebiedsontwikkeling invult hangt af van de volgende afwegingen:
- Grondverwerving:
marktpartijen hebben al grondposities ingenomen, waar de gemeente niet om heen kan;
- Financiën:
wat betekent de voorgestelde ontwikkelingsvorm voor de kosten en de baten voor de gemeente en wat zou dit betekenen in het geval er gekozen wordt voor een
verdergaande vorm van regievoeren?
- Snelheid/doorlooptijd:
wat betekent de voorgestelde vorm van regievoeren voor de doorlooptijd van het
project en hebben we procedureel en inhoudelijk de tijd om te kiezen voor een
verdergaande vorm van regievoeren?
- Status van het project:
wat is de status van het project en welke keuzemomenten komen er nog voor de
bestaande (lopende projecten) of deelfases van het project en kunnen we daar
kiezen voor een verdergaande vorm van regievoeren?
- Competenties:
zijn de competenties in de organisatie beschikbaar voor de voorgestelde
ontwikkelingsvorm en wat betekent dit voor het geval we kiezen voor een verdergaande vorm van regievoeren? Het betreft hier de competenties binnen de
totale gemeentelijke organisatie.
Nieuwe ontwikkelingen
Per 1 januari 2016 is de regelgeving van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) gewijzigd. De commissie BBV heeft de afbakening, definiëring en verslaggevingsregels rondom grondexploitaties aangescherpt. Aanleiding voor deze verscherping betreft de invoering van de Vennootschapsbelasting (VpB), het creëren van zuiverdere toerekening van kosten, het vergroten van transparantie, eenduidigheid, en vergelijkbaarheid. De commissie heeft hiervoor een 2-tal notities geschreven: notitie Grondexploitaties 2016 en de notitie Faciliterend Grondbeleid 2016. Op 24 november 2016 heeft de raad een besluit genomen inzake de toepassing van de gewijzigde regelgeving BBV. De wijzigingen door het toepassen van de gewijzigde regelgeving zijn verwerkt in de grondexploitaties en in de administratie. Eind 2017 heeft de commissie het moment van tussentijds winst nemen aangescherpt (maart 2018 uitgewerkt in aanvullende notitie) en de methode waarmee dit dient te gebeuren (percentage of completion).
De vroegere categorieën NIEGG (niet in exploitatie genomen gronden) en VGHS (voorraad gronden en hulpstoffen) zijn met ingang van 2016 op een andere manier in de administratie verwerkt. De voorbereidingskosten zijn per 1 januari 2016 geactiveerd op de balans onder de post Immateriële activa (IMVA). De gronden en opstallen van de 2 categorieën zijn opgenomen als Materiële vaste activa (MVA) op de balans.
De eerder genoemde categorieën worden daarom ook niet meer verantwoord binnen het onderdeel grondexploitatie. Deze worden nu verantwoord en toegelicht bij de categorieën MVA en IMVA.
Verder is de gemeente en met name de grondexploitatie met ingang van 1 januari 2016 vennootschapsbelasting (VpB-)plichtig. Voor het jaar 2016 is een definitieve aangifte en het jaar 2017 een voorlopige aangifte gedaan. De belastingdienst heeft een voorlopige aanslag opgelegd voor het jaar 2018. Zie taakveld 0.9 VpB.
Woonvisie
De raad heeft op 30 juni 2016 de Woonvisie Groeien met kwaliteit 2016 – 2021 vastgesteld. In de woonvisie wordt aangegeven hoe de gemeente aankijkt tegen de opgaven in het woonbeleid en de kwantitatieve en kwalitatieve doelen die zij voor de periode 2016-2021 wil bereiken.
In de woonvisie staan de volgende opgaven centraal:
- Bouwen is groeien:
De komende jaren wil de gemeente zich inspannen om de ruimte die er is om te groeien, optimaal te benutten. De ambitie is gericht op een woningbouwproductie van 250 woningen per jaar. Groei is geen doel op zich, maar instroom van nieuwe inwoners draagt bij aan een vitale gemeenschap en versterkt het draagvlak voor de aanwezige voorzieningen. Dat geldt zowel voor de kern Dronten als voor Swifterbant en Biddinghuizen. Naast het bieden van een gevarieerd nieuwbouwaanbod, wil de gemeente ook ruimte bieden voor bijzondere woonmilieus en nieuwe woonvormen.
- Inspelen op vergrijzing:
Hoewel gezinnen nog steeds de grootste groep vormen, bestaat in 2030 naar verwachting ruim 40 % van de huishoudens in de gemeente uit een huishouden van 55 jaar en ouder. Dit vraagt een woningvoorraad die voldoende toegankelijk is.
- Huisvesting van bijzondere (zorg)doelgroepen:
Extra aandacht vraagt de huisvesting van bijzondere doelgroepen zoals: studenten, zorgdoelgroepen, spoedzoekers, tijdelijke arbeidsmigranten, vergunning/statushouders en woonwagenbewoners. De komende jaren nemen meerdere van deze doelgroepen in aantal toe. Voor hen moet voldoende en passende huisvesting beschikbaar zijn.
- Leefbare kernen:
Inwoners van Dronten blijken over het algemeen zeer tevreden over hun woonomgeving. Dat neemt niet weg dat er ook verbeterpunten zijn. Inwoners van Dronten blijken over het algemeen zeer tevreden over hun woonomgeving. Dat neemt niet weg dat er ook verbeterpunten zijn. Het verder doorontwikkelen van het wijk- en buurtbeheer krijgt extra aandacht; daarbij worden inwoners meer betrokken bij het verbeteren van de leefbaarheid in hun directe leefomgeving. Leefbaarheid wordt ook verstrekt door een duurzame woningvoorraad en woonomgeving. Via het Klimaatbeleidsplan geeft de gemeente hieraan invulling.
Grondbeleid van het Rijk
De rijksoverheid onderkent diverse ontwikkelingen in relatie tot het grondbeleid. De minister van Infrastructuur en Milieu heeft de Tweede Kamer in haar brief d.d. 25 november 2015 geïnformeerd over de visie van het kabinet op het grondbeleid in het licht van de maatschappelijke opgaven. In deze brief geeft zij aan hoe ze het instrumentarium voor het grondbeleid wil verbeteren met een Aanvullingswet Grondeigendom, die zal opgaan in de Omgevingswet.
Voor actief grondbeleid geeft de huidige wetgeving al voldoende instrumenten, zoals onteigening, het voorkeursrecht en herverkaveling in het landelijk gebied. Deze instrumenten zitten nu nog in verschillende wetten. De minister van Infrastructuur en Milieu wil het gebruik van deze instrumenten vereenvoudigen door ze toegankelijker te maken en waar mogelijk te harmoniseren.
De nieuwe Omgevingswet als wettelijk kader voor het grondbeleid
In juli 2014 heeft de minister van Infrastructuur en Milieu het wetsvoorstel ‘Omgevingswet’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit betreft een omvangrijke stelselwijziging, waarbij het Omgevingsrecht fundamenteel op de schop gaat. 40 sectorale wetten, 117, AMvB’s en honderden ministeriële regelingen worden vereenvoudigd, versoberd en gebundeld in één samenhangende Omgevingswet. Binnen deze Omgevingswet komt ook het wettelijk kader voor het grondbeleid, zoals de Wet voorkeursrecht gemeenten, de Crisis en herstelwet en de afdeling grondexploitatie van de Wet op de ruimtelijke ordening. Het is de bedoeling dat met deze nieuwe wetgeving eenvoudiger, efficiënter en beter aan een duurzame leefomgeving wordt gewerkt. Naar verwachting blijft de Onteigeningswet als zelfstandige wet bestaan. Er wordt vanuit gegaan dat in 2019 deze wet operationeel wordt, nadat deze door de 2de en 1ste Kamer is goedgekeurd.
Nieuwe projecten/grondexploitaties
Binnen Het Palet worden de meerdere nieuwe ontwikkelingsvormen verder uitgewerkt.
De studie naar een mogelijke woningbouwlocatie in Swifterbant is samen met de bewoners afgerond. Voor het project De Graafschap in Biddinghuizen is een nieuw uitwerkingsplan van toepassing met ruimere ruimtelijke mogelijkheden. Bij de bedrijventerreinen Poort van Dronten 1 en 2 wordt met name de acquisitie voor Agrofood gerelateerde bedrijven versterkt.
Analyse resultaat grondexploitatie
Analyse resultaat grondexploitatie
Financieel sluit de grondexploitatie in 2018 af met een resultaat van: | € 5.544.130. |
Dit resultaat zal op onderdelen in het hiernavolgende nader worden toegelicht.
Algemene reserve (grex) 31-12-2018 / 01-01-2019 | 0 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Rentetoevoeging 2018 | 1,94% | |||||
Stand | Benodigd | Mutaties | Resultaat | |||
Mutaties voorzieningen: | 1-1-2018 | 31-12-2018 | 2018 | 2018 | ||
115 De West-kantoren | 3.842 | 4.462 | -620 | |||
127 HZ-Havenkade | 493.230 | 231.994 | 261.236 | |||
161 Poort van Dronten 1e fase risico vz 10 jr | 7.302.197 | 6.280.504 | 1.021.693 | |||
231 De Graafschap - 1e fase | 1.780.879 | 1.939.773 | -158.893 | |||
240 De Voor | 28.763 | 40.661 | -11.898 | |||
Subtotaal | 9.608.911 | 8.497.394 | 1.111.518 | |||
Rente 2018 1,94% | 186.413 | 186.413 | ||||
Totaal | 9.795.324 | 8.497.394 | 1.297.931 | 1.297.931 | ||
Mutaties exploitatieresultaten: | Afwaardering | Afwikkeling | POC | |||
171 Heuvelpark De Helling | 1.876.707 | |||||
Woningbouw | 309.775 | |||||
Bedrijventerreinen | 686.097 | |||||
Bijzondere bebouwing | 2.152.417 | |||||
Correctie POC voorgaande jaar tlv bestemmingsreserve | -778.797 | |||||
Totaal | 0 | 1.876.707 | 2.369.492 | 4.246.199 | ||
Resultaat negatief 2018 | 5.544.130 | 5.544.130 | ||||
Dotatie positief resultaat grondexploitatie aan reserve AD | -5.544.130 | |||||
Algemene reserve (grex) 31-12-2018 | 0 |
Algemene inhoudelijke activiteiten gedurende het jaar
Algemene inhoudelijke activiteiten gedurende het jaar
Activiteiten algemeen
Ten aanzien van de planontwikkeling heeft de focus in 2018 gelegen op de verdere uitwerking van de plannen De Gilden (Het Palet), De Graafschap, De Voor, Bloemenzoom, Het Hanzekwartier (Scholenzone, Ottoplein, Havenkade) en de Poort van Dronten fase 1 en 2.
De uitvoeringsactiviteiten zijn vooral gericht geweest op De Gilden (afwerking openbare ruimte en bouwrijpmaken Het Palet), afronding Heuvelpark De Helling, Havenkom, De Graafschap 1e fase, Bloemenzoom, Kantoorvilla’s De West en de Poort van Dronten. Het verloop van alle uitgaven en opbrengsten is opgenomen in de “Staat van boekwaarden grondexploitatie”.
Per 1 januari 2016 is de regelgeving van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) gewijzigd. De commissie BBV heeft de afbakening, definiëring en verslaggevingsregels rondom grondexploitaties aangescherpt. Aanleiding voor deze verscherping betreft de invoering van de Vennootschapsbelasting (VpB), het creëren van zuiverdere toerekening van kosten, het vergroten van transparantie, eenduidigheid, en vergelijkbaarheid. De commissie heeft hiervoor een 3-tal notities geschreven: notitie Grondexploitaties 2016 en de notitie Faciliterend Grondbeleid 2016 en in Maart 2018 een toelichting op de tussentijdse winstneming middel de POC- methode (percentage of completion) zoals beschreven in de notititie Grondexploitatie 2016. Op 24 november 2016 heeft de raad een besluit genomen inzake de toepassing van de gewijzigde regelgeving BBV. De wijzigingen door het toepassen van de gewijzigde regelgeving zijn verwerkt in de grondexploitaties en in de administratie. N.a.v. de accountantscontrole 2016 is voor de Poort van Dronten 1e fase een extra risicovoorziening, zijnde een vermindering van de opbrengsten na 10 jaar en aanpassing van de parameters, opgenomen als extra beheersmaatregel.
De vroegere categorieën Niegg (Niet in exploitatie genomen gronden) en Voorraad gronden en hulpstoffen (VGHS) zijn nu op andere manier in de administratie verwerkt. De voorbereidingskosten zijn per 1 januari 2016 geactiveerd op de balans onder de post Immateriële activa (IMVA). De gronden en opstallen van de 2 categorieën zijn opgenomen als Materiële vaste activa (MVA) op de balans.
De eerder genoemde categorieën worden daarom ook niet meer verantwoordt in deze bijlage bij de jaarrekening. In de jaarrekening van de gemeente zal dit worden verantwoord en toegelicht.
Per saldo is de boekwaarde van alle gronden in 2018 afgenomen met € 2,5 mln. (inclusief winstneming/afwikkeling van € 4,2 mln). In onderstaande tabel is dit weergegeven.
Gronden in exploitatie | ||||
---|---|---|---|---|
Verloop boekwaarden 2018 ( x € 1 mln.) | Woningbouw | Bedrijventerreinen | Bijzondere bebouwing | Totaal |
Boekwaarde 1-1-2018 | 14,9 | 15,5 | 8,8 | 39,2 |
Totaal boekwaarde | 14,9 | 15,5 | 8,8 | 39,2 |
Uitgaven | ||||
Verwervingen | 1,0 | 0,0 | 0,0 | 1,0 |
Organisatiekosten | 1,7 | 0,4 | 0,1 | 2,1 |
Beheerskosten | 0,0 | 0,0 | -0,2 | -0,2 |
Uitvoeringskosten | 2,4 | 0,4 | 0,5 | 3,3 |
Rente | 0,3 | 0,3 | 0,2 | 0,8 |
Afdracht fonds bovenwijks | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Subtotaal uitgaven | 5,4 | 1,1 | 0,6 | 7,0 |
Opbrengsten | ||||
Bijdragen | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Subsidies | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Opbrengst grondverkopen | -12,5 | -0,6 | -0,7 | -13,8 |
Subtotaal opbrengsten | -12,5 | -0,6 | -0,7 | -13,8 |
Subtotaal uitgaven & opbrengsten | -7,1 | 0,5 | -0,1 | -6,8 |
Afboeking/afwaardering/afwikkeling | ||||
Afboekingen tlv voorzieningen | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
POC winst | 0,0 | 0,2 | 2,2 | 2,4 |
Afwikkelingen | 1,9 | 0,0 | 0,0 | 1,9 |
Subtotaal | 1,9 | 0,2 | 2,2 | 4,2 |
Totaal mutaties boekwaarde | -5,2 | 0,6 | 2,0 | -2,5 |
Boekwaarde 31-12-2018 | 9,6 | 16,1 | 10,9 | 36,6 |
Het complex De Helling Heuvelpark (8.171) is per 31-12-2018 afgewikkeld. Dit heeft geleid tot een winstneming van € 1,9 mln. Hiermee is het oude centrumplan volledig afgewikkeld.
Gezien de aangescherpte regels inzake winstneming is vorig jaar op verzoek van de accountant en nadere toelichting van Maart 2018 door de commissie BBV een tussentijdse winst brekend met toepassing van de POC-methode van € 18,2 mln (inclusief effect op startwaarde van correctie opbrengsten voor complexen met een looptijd langer dan 3 jaar). Dit jaar is dit berekend op € 2,4,- mln. De POC methode gaat uit van het procentuele gewogen gemiddelde van de gerealiseerde kosten en opbrengsten keer het geprognosticeerde resultaat op startwaarde. Een deel van dit resultaat wordt bij bestemming gestort in de nieuw gevormde bestemmingsreserve “Niet afgesloten exploitaties”. Dit omdat er zich onzekerheden kunnen voordoen (zie ook notitiegrondexploitaties 2016 commissie BBV paragraaf 5.3). In 2018 is ten laste van deze reserve een bedrag van € 0,8 mln. gebracht.
De geformuleerde nieuwe beleidsregels, zoals opgenomen in de nota grondbeleid “Grond als basis voor regie” met toepassing van de huidige BBV-voorschriften (inclusief aanvullende notitie maart 2018), zijn nog steeds van toepassing.
Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de Staat van boekwaarden 2018.
Onderstaande tabel geeft de berekening van de POC-winst per complex weer alsmede de eerder genoemde afwikkeling van de complexen.
Complex | Kosten % | Opbrengst % | POC | Startwaarde | POC-berekening 2019 | Correctie > 10 jaar negatieve boekwaarde | POC-winst < 2018 | correctie POC vgjr | POC winst 2019 | Afwikkeling |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Woningbouw | ||||||||||
030 De Gilden hoofdstructuur | 0% | 100% | 0% | -€ 771.708 | ||||||
031 De Gilden 1e fase | 98% | 95% | 93% | € 285.086 | € 264.633 | -€ 288.351 | € 2.034.505 | € 288.351 | ||
032 De Gilden 2e fase | 98% | 99% | 97% | -€ 98.224 | -€ 95.549 | € 1.637.383 | € 95.549 | |||
034 De Gilden - Het Palet | 62% | 53% | 33% | -€ 563.508 | -€ 187.623 | € 179.510 | € 187.623 | |||
126 HZ-Ottoplein | 49% | 100% | 49% | € 22.269 | € 10.933 | -€ 22.333 | € 5.823 | € 22.333 | ||
127 HZ-Havenkade | 23% | 18% | 4% | € 231.994 | € 9.369 | |||||
171 Heuvelpark De Helling | 100% | 100% | 100% | -€ 1.871.371 | -€ 1.871.371 | € 2.128.075 | € 1.876.707 | |||
193 De Ark | 69% | 63% | 44% | -€ 60.703 | -€ 26.603 | € 39.223 | € 26.603 | |||
231 De Graafschap 1e fase | 76% | 35% | 26% | € 1.939.773 | € 509.670 | |||||
240 De Voor | 99% | 66% | 65% | € 40.661 | € 26.421 | |||||
Subtotaal | -€ 310.684 | € 6.024.519 | € 310.684 | € 309.775 | € 1.876.707 | |||||
Bedrijventerreinen | ||||||||||
151 Delta 1e fase | 98% | 96% | 94% | -€ 148.617 | -€ 139.084 | € 1.139.418 | € 139.084 | |||
155 Delta 5e fase | 92% | 62% | 57% | -€ 3.567.176 | -€ 2.029.819 | € 2.497.932 | € 3.558.885 | € 468.113 | ||
161 Poort van Dronten fase 1 | 76% | 17% | 13% | € 6.280.504 | € 832.333 | |||||
162 Poort van Dronten fase 2 | 86% | 0% | 0% | -€ 527.296 | ||||||
285 Oldebroekerweg 1e fase | 98% | 79% | 77% | -€ 727.698 | -€ 561.643 | € 397.600 | € 2.314.458 | € 164.043 | ||
382 Tarpan | 98% | 71% | 69% | -€ 1.973.097 | -€ 1.367.846 | € 984.876 | € 2.511.029 | € 382.970 | ||
Subtotaal | € 3.880.408 | € 9.523.790 | € 468.113 | € 686.097 | € - | |||||
Bijzondere bebouwing | ||||||||||
012 ECU woon/ werk | 85% | 16% | 14% | -€ 9.879 | -€ 1.375 | € 1.294 | € 1.375 | |||
015 Dronten west centrumgebied | 88% | 51% | 45% | -€ 1.330.742 | -€ 603.122 | € 948.867 | € 603.122 | |||
115 De West-kantoren | 90% | 100% | 90% | € 4.462 | € 4.012 | |||||
123 HZ-Scholenzone | 78% | 22% | 17% | -€ 4.721.994 | -€ 793.197 | € 469.910 | € 793.197 | |||
271 Driehoek Baan woon/werk | 98% | 0% | 0% | -€ 1.635 | ||||||
371 Bloemenzoom woon/werk | 88% | 56% | 50% | -€ 1.165.181 | -€ 579.782 | € 1.068.144 | € 579.782 | |||
509 Ellerveld - Evenemententerrein | 92% | 19% | 18% | -€ 975.882 | -€ 174.941 | € 206.341 | € 174.941 | |||
Subtotaal | € - | € 2.694.556 | € - | € 2.152.417 | € - | |||||
Totaal | € 3.569.724 | € 18.242.865 | € 778.797 | € 3.148.289 | € 1.876.707 |
Grondverwerving
Binnen het project De Havenkade-HZ (8.127) heeft een aankoop plaatsgevonden van
€ 1,0 mln.
Uitvoeringswerkzaamheden
In 2018 was een aantal noemenswaardige bestekken in uitvoering.
Bestekken 2018 | ||
---|---|---|
Complex | besteknr. | project |
034 De Gilden Het Palet | 48 | TAW Wisentzone - III |
032 De Gilden 2e fase | 97 | TAW Smederij Aambeeld |
161Poort van Dronten | 90 | TAW Groen Poort van Dronten |
015 Dronten west | 87 | TAW centrum West schanskorven + Beursstraat |
031 De Gilden 1e fase | 104 | BRM Uniq + vd Steeg (noordzijde wateras) |
015 Dronten west | 105 | REC / BRM TAW centrum Dronten-West |
231 De Graafschap 1e fase | 65 | TAW Graafschap deel I |
34 De Gilden Het Palet | 91 | TAW Wisentzone-Palet |
031 De Gilden 1e fase | 108 | TAW-De Gildenhof |
BRM = Bouwrijpmaken | ||
TAW = Terreinafwerking | ||
REC = Reconstructie |
Deze uitvoeringsbestekken zijn binnen de daarvoor bestemde onderdelen van de exploitatieopzetten/beschikbare kredieten uitgevoerd.
Grondprijzen
De grondprijzen worden vastgesteld conform de systematiek en uitgangspunten genoemd in de door het college vastgestelde grondprijzennota. In 2016 en 2017 is onze gebruikte systematiek en gehanteerde uitgangspunten en de daaraan gekoppelde grondprijzen getoetst door 2 adviesbureaus. Een onderzoek voor de te hanteren sociale grondprijzen is in 2018 afgerond en verwerkt in de nieuwe nota voor 2019. Er gelden voor de 1-2 persoonshuishoudens voor 1 jaar verlaagde grondprijzen. Dit als uitkomst van de rapportage met als doel om woningbouw voor deze doelgroep te stimuleren. Bij de In de geactualiseerde nota zijn de wijzigingen verwerkt die zijn besloten door het college na de voorlaatste geactualiseerde versie. Gemiddeld zijn de genoemde prijzen met 1,6% gestegen (verwachte inflatie november 2018).
Grondverkoop
Binnen de categorie woningbouw heeft in 2018 grondverkoop plaats gevonden in de plannen De Gilden 1e en 2e fase, Het Palet en De Graafschap en De Scholenzone-HZ
In de categorie bedrijventerreinen heeft in 2018 grondverkoop plaatsgevonden binnen de complexen Tarpan, Business Zone Delta en Oldebroekerweg.
De verkopen (exclusief derden) van de afgelopen 9 jaar inzake bedrijventerreinen laten het volgende beeld zien:
Verkochte hoeveelheid Bedrijventerrein (inclusief woonwerkkavels) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
Hectares | 2,4 | 0,2 | 0,5 | 0,0 | 0,0 | 1,1 | 3,3 | 0,9 |
Verkoopopbrengst | € 1.467.391 | € 273.569 | € 362.112 | € 0 | € 0 | € 898.558 | € 2.461.600 | € 600.326 |
Gem. prijs per m² | € 61,14 | € 124,86 | € 66,05 | € 0,00 | € 0,00 | € 83,73 | € 74,31 | € 63,86 |
** dit betreft verkoop 2 woonwerkkavels (Korenmaaier) |
De in de tabel genoemde prijzen betreffen de gemiddelde verkoopprijzen.
Voor de bedrijventerreinen gelegen in Biddinghuizen en Swifterbant liggen de prijzen lager dan voor de bedrijventerreinen in Dronten.
Exploitatieopzetten
Jaarlijks wordt per 1 januari van het jaar alle grondexploitaties op uniforme wijze in beeld gebracht en wordt inzage gegeven in het weerstandsvermogen van de grondexploitaties. De voorliggende Perspectiefnota 2019 wordt aan de raad aangeboden in het kader van de Jaarrekening 2018.
Perspectief grondexploitatie
Perspectief grondexploitatie
Met de Perspectiefnota 2019 wordt verantwoording afgelegd over de wijze waarop uitvoering is gegeven aan het grondbeleid en de doelstelling van de grondexploitaties.
Hiervoor is naast het verwachte resultaat van de gezamenlijke grondexploitaties, bepaald welke risico’s op deze complexen worden gelopen.
Aan de hand van de stand van de algemene reserve, voorzieningen, claims en de exploitatieresultaten van de gronden in exploitatie wordt de vermogenspositie (aanwezig weerstandsvermogen) bepaald. Het aanwezige en toekomstige vermogen wordt afgezet tegen het gewenste weerstandsvermogen om zodoende te kunnen bepalen hoe de grondexploitatie ervoor staat.
Resultaat
De gezamenlijke grondexploitaties geven een gecalculeerd positief resultaat te zien van ca. € 5,5 mln. Dit is een verslechtering van € 3,7 mln. ten opzichte van het opgerente resultaat van 2018 naar startwaarde 1-1-2019.
Het behalen van dit verwachte resultaat is uiteraard afhankelijk van veel factoren zoals de verwachte economische ontwikkelingen.
De exploitaties, welke door derden geëxploiteerd worden, zijn hierin niet inbegrepen. Bijvoorbeeld het bedrijventerrein Oldebroekerweg 2e fase in Biddinghuizen en het particuliere deel Poort van Dronten 2e fase (ontwikkeling Staay Food Group).
Risico’s
Om de risico’s die het exploiteren van gronden met zich meebrengen te kunnen opvangen, dient bij de huidige stand van de grondexploitaties een buffer aanwezig te zijn van €4,25 mln., bestaande uit € 4,2 mln. algehele exploitatierisico’s en € 0,05 mln. projectgebonden risico’s.
Voorzieningen en reserves
Ten behoeve van de grondexploitaties welke een tekort vertonen, dient een voorziening getroffen te worden. Op basis van deze Perspectiefnota worden de te treffen voorzieningen per 1-1-2019 verlaagd met € 1,3 mln. tot € 8,5 mln. Hierin is
€ 6,3 mln. opgenomen als verliesvoorziening als beheersmaatregel voor de uitgiftefasering van langer dan 10 jaar voor de Poort van Dronten 1e fase.
Verschillenanalyse
Doordat alle exploitaties in eenzelfde uniform rekenschema zijn opgenomen kan eenvoudig een verschillenanalyse met de gegevens van 2018 worden gemaakt. Daarom is de Perspectiefnota in aanvulling op de jaarrekening een instrument waarmee jaarlijks de grondexploitaties nauwlettend kunnen worden geanalyseerd en aangestuurd.
Zoals eerder genoemd in het onderdeel jaarverslag is de totale boekwaarde in 2018 afgenomen met € 2,5 mln. van € 39,2 mln. tot € 36,6 mln. Dit komt mede door toepassing van POC-methode voor de tussentijdse winstneming en toename van de grondverkopen.
Weerstandsvermogen
De stand van de reserves, voorzieningen en claims gecorrigeerd met de exploitatieresultaten en de exploitatierisico’s geeft het toekomstig weerstandsvermogen van de grondexploitaties weer.
Vorig jaar was de stand van het toekomstig weerstandsvermogen € 16,4 mln. Het huidig toekomstig weerstandsvermogen van € 15,6 mln. ligt boven het gewenste niveau van
€ 6,1 mln (vorig jaar € 4,8 mln.).
Het gewenste weerstandsvermogen is per ultimo 2018 becijferd op € 6,1 mln. In hoofdstuk 6.2 is toegelicht dat deze is opgebouwd uit 3 jaar rentelasten over de laatst bekende boekwaarde en een component herontwikkelingskosten zijnde 75% van de personeelslasten voor een periode van 3 jaar.
Jaarrekening 2018 / Perspectiefnota 1-1-2019 | |||
---|---|---|---|
Verwacht resultaat grondexploitaties (zie 3.3.2) | |||
woningbouw | -1.022.840 | ||
bedrijventerreinen | 452.366 | ||
bijzondere bebouwing | 6.096.998 | ||
Resultaat exploitaties | A | 5.526.524 | 5.526.524 |
Risico's | |||
algeheel exploitatierisico's bij 0,5% minder opbrengstenstijging | 2.700.000 | ||
afzetrisico stagnatie woningbouw (3 jaar - 10%) | 0 | ||
risico geen opbrengstenstijging woningbouw 10 jaar | -4.200.000 | ||
risico algehele korting van 5% op woningbouw | -1.700.000 | ||
beheersmaatregel risico 20% van de opbrengsten > 10 jaar | -1.000.000 | ||
-4.200.000 | |||
projectgebonden risico's | -50.000 | ||
Subtotaal | B | -4.250.000 | -4.250.000 |
Totaalstand exploitaties | 1.276.524 | ||
Reserves, voorzieningen en claims | |||
algemene reserve grex 1-1-2018 (inclusief rente 2018) | 0 | ||
resultaat grondexploitatie 2018 (positief) | 6.322.927 | ||
dotatie bestemmingsreserve | -778.797 | ||
resultaat voor dotatie | 5.544.130 | ||
dotatie resultaat algemene reserve AD* | -5.544.130 | ||
Stand algemene reserve per 31-12-2018 | 0 | ||
bestemmingreserves | 6.109.886 | ||
voorzieningen bouwgrondexploitatie | 2.216.889 | ||
risicovoorziening Poort van Dronten 1e fase > 10 jaar | 6.280.504 | ||
Aanwezige vermogen per 31-12-2018 | 14.607.279 | ||
claims op algemene reserve | 0 | ||
claims op bestemmingsreserve | -258.483 | ||
Subtotaal | C | 14.348.796 | 14.348.796 |
Toekomstig weerstandsvermogen | A+B+C | 15.625.320 | |
Gewenst weerstandsvermogen | 6.097.000 | ||
Saldo (voor resultaatbestemming) | 9.528.320 | ||
* onder voorbehoud raadsbesluit |